Em weke Tevgera PKK
Rêxistinkirina gerîla ya ji 1980 û şûn ve, ji 1983 û şûn ve jî bi gavên pratîk pêşxistina wê de, amadekirin û pêkanîna tevgera şoreşgerî ya 15’ê Tebaxa 1984’an û di berdewam kirina wê de li herî pêş xeta mîlîtan û fermandar Rêheval Egîd nûneriya wê kir. Ji lewra xeta gerîla afirand. Heyameke nû derxist holê. Ev heyam ku dema gerîla bûyinê, di tekoşîna gerîla de tekoşîna partîbûyinê, Rêber Apo ji bo vê got: Di rizgariya netewî de partîbûyin. Ji lewra hemû pîvan û taybetmendiya gerîla kesayeta Egît diyar kir. Gerîla jî çawa ku partî ji bo bîranîna Heqî Qarer hate rêxistin kirin, gerîla jî ji bo bîranîna Mahsûm Korkmaz hate rêxistin kirin. Rêber Apo di kongreya 3. de damezrandin û meşandina artêşa gerîla weke rêxistinkirina bîranîna Mahsûn Korkmaz bi nav kir û hate rêxistin kirin û heta roja me bu saziyeke bingehîn, rêxistineke bingehîn a tekoşîna berxwedanê dimeşîne. Veguherî artêşeke gerîla. Hemû pîvan û taybetmendiyê xeta tekoşînê ya vê artêşê kesayat a Mahsûn Korkmaz nûnerî jê re kir. Afirandina heyameke wusa, pîvan û taybetmendî dana wê, di asta yekemîn de pêşengî jê re dikir. Di şoreşa me ya berxwedanê, di şoreşa me ya azadiyê de cihê wî, rola wî ev e. Dayina taybetmendî û pîvanê ya ji bo pêvajoya berxwedaneke bi vî rengî, ji ber fermandarekî pêşeng bû.
Di vê mijarê de nîqaş û nîrxandinên girîng hate kirin. Herî zêde jî Rêber Apo kir. Pişt re jî tevgera gerîla, li dibistanê gerîla de van nîqaşên bingehîn têne kirin. Çima dike? Xeta fermandar a gerîla çiye, nûneriya fermandar û şervan bi pîvanê xwe çawa ye, ji bo van eşkere bike. Ji lewra li gorî vê xetê gerîla pêşxistin, hemû hêzê gerîla li gorî pêwistiyê vê xetê perwerdekirin û rêxistin kirinê ev tê kirin. Ji aliyê din ji xwe hin nêzîkatiyên şaş ê li ser vê xetê tê ferzkirin hene. Bê îddîa, bê vîn, paş de dixîne, pasîfîze dike, bi van nêzîkatiyan çetetiyê dike, ji xetê qut dike, ji lewra xetên, pîvanên fermandar û şervan ji rê derdixîne hene. Ev jî weke nêzîkatiya çeteyên çaran, nizanim weke çeteyên gelek cûda yên çeteyên hevkar derketin holê. Niha li gel van xetan ve xeta rast a gerîla, fermandariyê van xetan temsîl dikin û fermandariyê ji bo gerîla di xeta Apocîtiyê de veguherînin, û ji xwe ji bo van nêzîkatiyan ji hev cûda bikin û muqayese bikin ev nîqaş hatin kirin. Xeta fermandariyê ya Rêheval Mahsun Korkmaz nûneriya wê dikir herdem hate nîrxandin. Rêber Apo ev got “ew kesayeta xeta îdeolojî û polîtîk ya partiya me di xeta leşkerî de temsîl dikir, yê ew derbasî pratîkê kir, yên pêvan û taybetmendiyê wê jiyandikir, dida jiyankirin, ji lewra kesayetê nûneriya pîvanên gerîla dikir û ew kesayeta pîvanên pêşeng ê gerîla temsîl dikir bû. Pîvanên fermandar, taybetmendiyê fermandar ê Rêheval Mahsun Korkmaz wusa derket hole. Bi rastî jî pîvanên mîlîtan ên partiyê bê kêmasî di kesayet a xwe de temsîl dikir. Taybetmendiye wî yê pir bi nîrx hebûn. Di aliyê fîzîkî de hezekî wî ya mezin nebû. Aliyê wî yê ji herkesî hêztir, aliyê wî yê fizîkî an jî derfetên wî yê maddî ne mijara gotinê bû. Lê di wî laşê wî yê biçûk de dilekî pir mezin hebû. Cardin di mejiyê wî de vîn û baweriyeke bêhempa dihewand. Mejî û dilê xwe ji bo gelê kurd, mirovên kurd, azadiyê Kurdistanê ve girêda bû û bi wan re bibû yek, di vê wateyê de rastiyeke wî ya kesayeta xwe bi gel û welat kiribû yek. Di vê astê de bi rastî jî kesayeteke pir rêzdar, pir dilniz bû. Pir durust û dilsoz bû. Têkiliyê wî yê bi mirovan pir bi pîvan û haydar bû. Pir perwerde dikir, rê nîşan dida. Him difikirî, him afirîner bû him jî pêk tianî. Di kesayeta Egîd de di pîvanên wî yê fermandariyê de peyvên vala nebû. Ji bo çep û rastê ferman dayîn nebû. Karekî ku wî nikarî bû bikira ji tu kesî re nedigot bike. Tiştê êwîst be bê kirin, biryar digirt û ji bo li gorî pêwistiyê wê pêk were, berî hemû kesî li herî pêş tevlê dibû. Him bi xwe kiriye, him jî ji bo kesên din wezîfeyê xwe pêk bîne alîkarî dida, piştgirî dida. Fermandariya wî wusa bû. Egît di fermandariya xwe de him fermandarî him jî şervantî dikir. Bi qasî her şervanî şervanê çalakî û jiyana gerîla bû. Lê ji herkesî zêdetir jî ji bo herkesê di yekîneyê de kesên vî karî bike alîkarî dikir, piştgirî dida, hêz dida, rêxistin dikir, pêşengtî dikir. Di fermandariya wî de wusa kedeke mezin hebû, hewldan hebû. Pêşengtî hebû. Karê giran digirt ser xwe. Di hemû jiyana xwe de wusa bû. Him şervantî kir, him jî fermandarî. Ji lewra him bû nefer him jî pêşeng. Him bû mîlîtanê partiyê him jî fermandarê gerîla. Vana hemû di kesayetekê de bi awayekî xurt gihand hev û dû. Van hemû pîvan û taybetmendiya, di nava tekoşîna pratîk de xwe perwerde kir û bi gelek aliyan xwe pêş xist. Li ser vê bingehê girêdana wî bi welat ve pir xurt bû, girêdana wî ya gel pir xurt bû. Baweriya wî ya azadî û demokrasiyê pir xurt bû. Girêdana wî ya van taybetmendiya hemû temsîl dike, ji rastiya Serokatiyê re, girêdana wî ya xeta Rêbertiyê pir xurt bû. Kesayeta wî bi wan taybetmendiya hemûyan hatibû hûnandin, xwe bi wan re kiribû yek. Ji bilî wan kesayeteke wî nemabû. Bi xeta Rêbertiyê, bi rastiya gel, bi rastiya welat, armanca azadî û demokrasiyê bi hişmendî, nêzîkatî di ruh û dilê kesayeta Egît ve bibû yek. Ji lewra her tişt bi hundirê wî dihat, ji dil dikir. Her gotinê xwe jê bawer dikir û digot, her karî jê bawer dikir û pêk tianî, bi xwestek dikir, difikirî û dikir. Ji lewra gotinê herî xweş digot. Biryara herî rast dida. Xebata herî bi bandor, herî serkeftî dikir. Her cîhê diçû serkeftin bidest dixist. Li her cîhê lê bû gotina wî dihat gohdarkirin. Dihat hezkirin. Ew wusa ne fermandarekî bi raye, hatibû wezîfedar kirin. Bi ked a xwe, bi pêşengtiya xwe, bi xwezayî ji hêla yên gel wî dihat hilbijartin, fermandarekî dihat pejirandin. Rêbereke xwezayî bû, fermandarekî xwezayî bû. Mîsoger pîvanên wî yê fermandariyê wusa bû. Pîvanê vê fermandariyê li Kurdistanê afirand. Fermandarbûyîna xeta Rêbertiyê vê pêwîst dibîne. Van hemû pîvan û taybetmendiyê vê fermandariyê kesayea Mahsun Korkmaz derxist holê û danî pêşiya ciwanê kurd. Danî pêşiya gerîla yê kurd. Bû fermandarê damezrîner ê gerîla yê kurd. Heta niha hemû tevgera gerîla, di fermandariya Mahsun Korkmaz, ji bo bîranîna wî di xeta wî rêxistin dibe, dimeşe, tekoşîn dide, heta roja me ya îro di xeta nebinkeftinê de li berxwedide û bûye tevgereke gerîla ya bûye mîsogeriya serfiraziyê. Wê bi vî rengî jî berdewam bike.
Hevalê Egîd bêberjewendî, bêhesabên şexsî bi giştî ji bo jiyana demokratîk û azad a gelê kurd, ji bo azadkirina Kurdistanê li ser esasê xwe dayinê tevlêbû. Bi wêrekî û fedakariyeke mezin tevlêbû. Ji destpêka tevlêbûnê û şûn ve di nava tekoşîna herî hişk û dijwar cîh girt. Her dem di nava refê pêşîn de cîhê xwe girt, di nava şer de bû. Bi karê herî zehmet ê şoreşê ve mijûl bû. Bi karê wêrekî û fedakarî dixwest re mijûl dibû. Li Êlihê ev kir, li Sêwrekê ev kir. Li Lubnan û Fîlîstînê wusa xebitî, xwe amadekir. Cardin li herêma Êlihê ji bo amadekirina gerîla rol a xwe lîst, piştre di 82-83’ande ji bo atirs, xof, bêvînî, bêîddîabûn herî zêde tê jiyîn, heyameke ku miromadekirinên pratîk ên gerîla, bi helavê Mehmet Karasungur ve pêşengtî kir. Xebatê amadekariyê meşand. Çalakiya Dihê (Erûh) ya pengava 15’ê Tebaxa 1984’ande hat eli darxistin, fermandariya wê kir. Her dem di xeta gerîla de bû, di xeta berxwedanê de bû. Di xeta aktîf a xeta tekoşînê de bû. Vê gihand gerîlabûyinê, ji bo avêtina gule ya destpêkê pêşekngtî kir. Bû fermandarê gule ya destpêkê avêt. Piştre jî ji bol i dijî hemû êrîşên şerê taybet ê faşîst û paşverû ji bo gerîla berdewam bike israr kir, pêşengtî kir. Li dijî hemû lawazî û kêmasî ji bo xeta gerîla berdewam bike, were rêxistinkirin, heta dawî bi israr bû, bi rik bû, berxwedêr bû. Di 84’an, 85’an û heta Newroza 86’an wusa meşiya. Di Newroza 1986’ande pêşengtiya berxwedanê kir û cardin di pêvajoya pîrozbahiyên Newrozê de di pevçûneke ketê de di 28’ê Adara 1986’ande li Gabarê şehîd ket. Heta wê demê herdem bi lehengî tevlî tekoşînê bû, bi lehengî meşiya, bi lehengî şer kir û şehîd ket. Ji lewra tevgera me vê rojê weke qehremaniya netewî pejirand, bi nav kir. Gelê kurd jî vê wusa dipejirîne. Navbera 21’ê Adarê û 28’ê Adarê weke hefteya qehremaniya netewî pejirand. Hefteya di navbera şahadeta Mazlûm Dogan heta şahadeta Mahsûn Korkmaz de weke pêvajoya qehremaniya netewî binav kir. Rêber Apo, Hevalê Egîd weke remza (sembol) lehengiya netewî binav kir. Çima weke remza lehengiya netewî binav kir? Ji ber ku li dijî rejîma faşîst a leşkerî dema li ser bingehê berxwedana gerîla weke dema lehengiya netewî binav kir. Got ev dema lehengiya gel e. Di dîroka hemû gelan de heyamên dîrokî hene. Çine van heyamên lehengiyê? Di heyameke taritî herî zêdeye, ronahiya serkeftin û serfiraziyê herî kêm tê dîtin, dema zilm herî tariye, zext, vên civakê nikarin xwe azad temsîl bikin û bijîn, berowajî vê li dijî van hemûyan heyameke tekoşînê ya gel xwe azad, demokratîk temsîl bike, bi vîna xwe jiyan bikeye. Gel bi van hene. Ji xwe wusa dibin gel. Di demên wusa de, gelên di bin zextê de karibin pêngavên pêşketinên berxwedanê bikin pêşdikevin. Dibin gel. Lê ev ji xwe wusa bi pîvanên asayî nabe. Bi pîvanên asayî nabe. Wêrekiyeke mezin dixwaze, fedakarî dixwaze. Vaye ji van heyaman re dibêjin heyamên lehengtiyê. Adeta van lehengan gelan diafirînin. Helbet lehengan jî gel diafirînin. Ji nav a xwe derdixînin. Vaye 12’ê îlonê di heyama di bin derbeya leşkerî ya faşîst de dema xwe ya herî tarî jiyandike. Zilma di girtîgeha Amedê tê zanîn. Zilma li derve tê zanîn. Cuntaya di pêşengtiya Kenan Evren de li Kurdistanê çiqas komkujiyên qirêj kirine bîlançoya wê hîn jî nayê eşkerekirin. Dewlet ji vê ditirse. Wê ev ruyê dewletê yê qirêj derkeve holê û dewleteke çiqas zalime, dewleteke reşkujer e wê were dîtin. Ji ber wê niha dernaxînin holê. Vaye heyameke wusa bû. Mirov di nava tirsê de bûn. Gel hatibû tepisandin. Rêxistin hatibûn belavkirin, xistibûn girtîgeha û li wir li ser wan îtirafkarî dihat ferzkirin, bi îşkenca dixwestin teslîm bigrin û dixwestin tune bikin. Li derve zilma leşkerî, zilma polîsan di asta herî jor bû û gel xistibûn bi zexteke ku êdî hêza xwe ya berxwedanê wunda kiribû. Li ser civakê ev ferz kiribûn, dixwestin van bi wan bidin kirin. Pêngava 15’ê Tebaxê li dijî vê pêşket. Destpêkê berxwedana girtîgehê ya mezin pêşket, bi vê serkeftineke mezin a îdeolojik hate bidestxistin. Lê ya serkeftina îdeolojîk ya leşkerî û siyasî temsîl dikir pêngava 15’ê Tebaxê bû. Tekoşîna li ser bingehê pêngava 15’ê Tebaxê pêşket vaye li dijî heyama herî tarî ya dîrokê, bû heyama lehengi yê ya gel. Heyama lehengiyê ya gelê kurd, heyama berxwedanê ya li dijî rejima leşkerî ya faşîst a 12’ê îlonê ye. Di vê berxwedanê de 15’ê Tebaxê bi pêngava xwe ya şoreşgerî tê temsîl kirin. Ev pengav, pengava lehengiya netewî ya gelê kurd e. Pêşengê, nûnerê vê pengavê jî Rêheval Mahsun Korkmaz e. Ji lewra ev dibe remza pengava lehengiyê. Yên vê pengava lehengiyê temsîl dike, hemû şehîd li pey şopa wî dimeşin, did fermandariya wî de meşiyan û şehîd ketin, dibe fermandarê wê yê mezin. Rêber Apo ji vê re got, “şehîdên şehîda”. Ji lewra ev şehîdên heyama lehengiyê di kesayet a xwe de temsîl dike, ji bo vê bû lehengê netewî. Lehengiya netewî bi wêrekî û fedakariyeke mezin a tu kesî di wê astê de bi wêrekî û fedakarî, bi serfirazî nikarîbû bimeşe, di demek wusa de bi pêkanîna vê meşê afirand. Dayina navê lehengê netewî, bi berxwedanî tekoşîn kirin û heta nefesa xwe ya dawî temsîlkirina xeta berxwedaniyê lehengtiya wî ya netewî afirand. Lehengtiya netewî derxist holê, nûnertiya wê kir. Ji lewra rastiyeke derket holê, hate afirandin, destpêkê partiyê, piştre jî gel dayê. Pejirand. Mafê wî dayê. Bi vî awayî weke lehengê netewî yê gelê kurd di dîrokê de cîhê xwe girt.
Endamê Konseya Rêveberiya KCK’ê Dûran Kalka- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
Di 26’ê Adarê de di navbera saet 17.00-18.00’yan de li Herêmên Parastina Medya li dijî herêma Şeşdara ku bi ser Heftenînê ye ji aliyê Artêşa TC’ê êrîşeke havan û obusan hatiye lidarxistin.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 24’ê Adarê de li derdora saet 20.50’ande li navçeya Amedê Hênê li dijî muduriyeta ewlehiyê ji aliyê gerîla yê me , ji bo êrîşên polîsan ên li dijî gel bi armanca bersivdayinê çalakiyek hatiye lidarxistin. Di encama çalakiya hatiye lidarxistin de li avahiya muduriyetê şewat destpêkiriye, şewat heta nîvê şevê berdewam kiriye.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 22’ê Adarê de di navbera saet 12.00-13.00’ande li Herêmên Parastina Medya li dijî Geliyê Pisaxa û Girê Partîzan ku bi ser Heftenînê ye ji aliyê Artêşa TC’ê êrîşeke havan û obus hatiye lidarxistin.
- Ayrıntılar
Ji gelê me û raya giştî re!
Di rojên dawî de li Colemerg û navçe yên wê bi taybetî jî li Çelê û gundê we hewldanên cerdawaniyê ketiye rojeve. Weke tê zanîn bi vê polîtîkaya şerê taybet dixwazin aramiya gel xirabikin. Li dijî van polîtîkayên qirêj ên Hukumeta AKP’ê em bang li gelê xwe dikin ku bihistyar bin û em bawerin ku wê gelê me vîn û rûmet a xwe biparêze, destûr nede van hewldanên dijmin û bertekê xwe yê tund nîşan bide.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
Tevî daxuyakirina tevgera me ya pêvajoya bêçalakitiyê ya yek alî a di 1’ê Adara 2011’an ku heta Artêşa TC operasyona lidarnexe û êrîş neke emê êrîş nekin hatibû ragihandin.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 21’ê Adarê de di derdora saet 07.30’ande li navçeya Sêrt Dihê li dijî navbera Gundê Serxetê û Reşînê ji aliyê Artêşa TC’ê operasyonek hatiye lidarxistin. Li dijî hêzên dijmin ê derketibû operasyonê ji aliyê gerîla yê me ji bo tolhildana gerîla yê me yê li Gabarê şehîd ketibû çalakiyek hatiye lidarxistin.
- Ayrıntılar
Ji bo Newrozê çend roj man. Diyar e Newroza îsal ku em pêşwazî dikin ji yên salên borî dê cudatir be. Konjonktura em tê re derbas dibin û rastiyên ku di nirxandinên Rêber Apo de derdikevine holê nîşan didin ku dê Newroza îsal cuda be. Tevgerên gel ên li Afrîka Bakur û Rojhilata Navîn nîşan didin ku cîhana sedsala 21’emîn dê ne weke hêzên sermayeya global plan dikin derbas bibe. Gelan di salên dawî yên sedsala 20’emîn de pirgirêkên xwe yên heyî derbas kirin û ketin rewşeke wisa ku dê ew bi xwe pêşeroja xwe diyar bikin.
Vê pêşketinê rewşeke wisa afirand ku hêzên sermayedar ên global aloziya dijîn kurtir bû û êdî gihişteke rewşeke ku nikaribin ji nav derkevin. Modernîteya kapîtalîst bi tu awayî nikare xwe ji aloziya dijî rizgar bibe, berovajî bi pirsgirhekên nû re rû bi rû dimîne. Êdî nayê zanîn ka aloziya ku di roja me de xwe li erdnîgariyên cuda dide dê sibê şêwazekî çawa bistîne. Niha cîhan vê yekê guftûgo dike. Ne mumkûn e ku modernîteya kapîtalîst karibe ji bo pirsgirêkên dijî çareseriyeke bingehîn biafirîne. Ne mumkûn e karibe vê yekê pêk bîne. Heger ev mumkûn bûna niha pirsgirêkên ku cîhan dijî dê pir cuda bûna.
Pirsgirêkên ku di roja me de li Tirkiyeyê têne jiyîn jî ne mumkûn e ji pirsgirêkên ku modernîteya kapîtalîst dijî cuda bêne fikirîn. Bi tevahî parçeyekî wê ye. Her çiqas hikûmeta AKP’ê tabloyeke cuda nîşan dide û dixwaze rewşeke cuda nîşan bide jî ev rastî nayê guhertin. Komara tirk weke netewe-dewlet şêwaz girtiye. Netewe-dewlet jî îcadeke modernîteya kapîtalîst e. Şêwaz, rengê wê çi dibe bila bibe ya li Afrîka Bakur û dewletên Rojhilata Navîn îflas kiriye netewe-dewlet e. Li derveyî van tiştên têne jiyîn girtina komara tirk ne mumkûn e. Bijarka ku beşdarî heman pêvajoyê bibe jî heye. Ji ber ku netewe-dewletên li Afrîka Bakur û Rojhilata Navîn hatin sazkirin di dema avakirinê de ji ezmûna weke dewlet avakirina Komara Tirk sûd hate wergirtin. Ji ber vê yekê jî pirsgirêkên di roja me de ev dewlet dijîn, di rastiyê de pirsgirêk û rewşên ku komara tirk xwediyê wê ye. Û ev pirsgirêk di nava komara tirk de berfirehtir û kûrtir têne jiyîn.
Hikûmeta AKP’ê ji bo encamên ku ev pirsgirêkên komara tirk dijî asteng bike xwe weke dewleta polîs birêxistin dike. Li Tirkiyeyê pirgirêkeke cidî ya demokratîkbûnê heye. Pirsgirêkên civakî gihiştine rewşeke ku ji nav neyê derketin. Civak li ber rewşeke ku cenetê derbas bike re rû bi rû hatiye hiştin. Gelek mijarên ku demên borî ne dihatin rojevê jî niha weke pirsgirêk xwe didin der. Di serî de jî siyaseta înkar û tasfiyeyê ya li dijî pirsgirêka Kurd tê meşandin bûye sedem ku pirsgirhekên heyî wergerin kangrenê.
Yên ku bêjin dewleteke ku ev qas pirsgirêk lê hene dê nekeve bin bandora aloziya modernîteya kapîtalîst, ketina nava bendewariyeke bi vî rengî û fikirîna ku her kes dê ji vê yekê bawer bike, bi gotina herî sivik tenê û tenê xwe xapandin e. An dereweke wisa mezin e ku her kesî dixin dewsa ehmeqan.
Tirkiye di van rojên ku ji Newrozê re çend roj mane de di vê asta bilind de pirsgirêkan dijî. Rêber Apo der barê hawîra bi biryara 13’ê Tebaxê ya ‘Bêçalakîtiya yekalî’ re gotibû „Heta serê meha Adarê ez ê bisekinim û wê demê nerînên xwe bêjim.“ Di 2’yê Adarê de jî bi daxuyaniyekê ragihandibû ku divê li hêviya Newrozê bisekinin. Ev di heman demê de ji bo hikûmeta AKP’ê dihate wateya şans û derfeteke nû. Gelo dê hikûmeta AKP’ê vê derfetê bikar bîne? Em vê yekê nizanin. Lê belê derfetên ku beriya niha jê re hatibûn naskirin ne nirxandibûn. Herî dawî jî heta destpêka meha Adarê gaveke bi tenê jî neavêt û pêvajoja ji 13’ê Tebaxê û heta wê rojê gelekî xirab bikar anîbû. Di vê pêvajoya derbasbû de di planên kûr û tenik ên tasfiyeyê de israr kir û lez dabû xebatên xwe yên di vê çarçoveyê de. Vê polîtîkaya ku hikûmeta AKP’ê meşand li cem derdorên ji bo çareseriya demokratîk a mayinde ya pirsgirêka Kurd de xwedî hewldan bûn de rê li ber bêbaweriyeke mezin vekir. Van derdoran jî di destpêka meha Adarê de bi daxuyaniya weşandin pêwist dikin wiha bêjin: „Êdî gotineke me ya ji PKK’ê em bêjin nemaye, çavkaniya pirsgirêkên tê jiyîn hikûmeta AKP’ê ye.“ Gelo hikûmeta AKP’ê dê dawî li van nêzîkatiyên xwe yên baweriyê nadin bîne? Ne mumkûn e em vê yekê bizanibin. Em ê bibînin. Pêwiste neyê jibîrkirin ku gelê Kurd di vê mijarê de xwedî tecrûbeyeke kûr e.
Ji bo Newrozê hefteyek ma. Ya rast gelê Kurd bi destpêkirina rojên Newrozê hinekî zû pêvajoya Newrozê da destpêkirin. Bi çalakiyên şermezarkirina komploya 15’ê Sibatê navneteweyî ya Roja Tevkujiya Neteweyî ev yek dane destpêkirin. Li çar parçeyên Kurdistanê û her cihê dijîn Kurd careke din li derdora Rêbertiya xwe bûne yek. Tevî ku ciwanên leheng ên mîna Mustafa Malçok xwe feda kirin û bi berdelên mezin jî be ev yek pêk anîn. Bi rojan li kolanan man, li hemberî êrîşên polîs bi lehengî li ber xwe dan. Tevî guleyan, îşkence û zîndanê ev yek pêk anîn.
Gelê Kurd Rojên Newrozê bi 8’ê Adarê Roja Jinên Kedkar wergerandin lehiyeke coşê ya tu hêz nikare xwe li ber bigire. Jinên Kurd careke din bi çalakiyên rastiya Jina Azad tê wateya Civaka Azad. Beriya bi rojan derketin kolanan û piştî 8’ê Adarê jî çalakiyên xwe domandin.
Salên borî jî gelê Kurd rêzeçalakiyên bênavber li dar xistibûn. Lê belê di Newroza îsal de ev xeta çalakiyê dê derkeve asta herî jor û di nava xwe de cudabûnan diparêze. Lewma divê bi yên berê re neyê tevlihevkirin: Pêvajoyeke ku konjonktura herêmî û navneteweyî derfetên nû afirandine, îcada modernîteya kapîtalîst netewe-dewlet îflasê dijî û dewleta tirk dê nikaribe xwe li derveyî vê yekê bigire dîsa di pêvajoya ku bêçalakîtiya yekalî ya 13’ê Tebaxê êdî bêwate bûye û di pêvajoya ku Tevgera Azadiya Kurd di dîroka xwe de pêvajoya Pêngava 4’emîn dijî de pêk tê. Divê ev yek neyê jibîrkirin.
Cemîl Bayik
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
Di 14’ê adarê de li navçeya Şirnexê li Basê ji aliyê Artêşa TC’ê operasyonek hatiye lidarxistin. Em gihîştin agahiya şahadeta 3 hevalê me. Di derbarê bûyerê û agahiyê nasnameyên hevalê me dema ji aliyê me were zelal kirin, wê ji raya giştî re were eşkerekirin.
- Ayrıntılar
Bîranîna hevalê Egîd, anîna tekoşîna wî li ser ziman, tê wateya fêmkirina destaneke qehremantiyê û bibîranîna wê, ku destaneke wisa ye ya herî pêşe di tekoşîna me ya demokrasî û azadiya civakî de. Gelo mirov dikare behsa mirin an jî mayîna kesên wisa bike, ewê ku pêşeroj û paşeroja miletê xwe û çînên wî yên bindest ya esîl di kesayeta xwe de temsîlkirine?
Belê, bê guman pêwîste mirov wî nasbike û fêmbike. Hevalê Egîd hevalekî şêrîne, hevalekî mêrxase, hevalekî fîdakare! Pêwîste mirov li hevalê weha yê bi can û ruh her gav bigere û nasbike. Ne xasim di roja me de ku ew mîrasê dîrokî yê ku mirov ji ber ve şermdike, hêjî mîna bend û zincîran di gerden û lingên gelê me de ye, gava ku mirov vî dîmenê jiyanê yê ku nayê kişandin, bîne ber çavan, mirovê bixwaze ku li hevalê mîna Egîd nasbike û di tevgera ku ew tê de ye, cih bigre, her weha mirov wê bixwaze ku pêre hevaltiyê bike û bibe mîna wî û hemî zehmetiyên jiyanê pêre hevparbike. Hevalê Egîd di serî de hiş û ruhê zincîrxeleka şehîdan kariye fêmbike. Her weha mirovekî mezine ji ber ku kariye dil û hişê miletekî di kesayeta xwe de bi cih bike. Kesekî ku bigihêjê pîvanên wî dikare mezinbûnê, qehremantiyê û esîltiyê di kesayeta xwe de pêkbîne. Mirovekî ku vê rastiyê pêkbîne, ma mirov dikare behsa mirina wî bike? Mirovekî ku gihiştî reseniya jiyanê, gelo ma ew mirov dimire?
Heger ku jiyan komkirineke bê hejmar ya çendaniyan (nîcelîk) be di hundirê demeke kurt de, navê wê piştî demeke kurt dibe mirin. Lê belê gava ku jiyan, têgihiştina gerdonê ya bê sînor be, her weha xelekên pêşketina zayenda mirov be, wê demê ew mirovê ku vê têgihiştinê di kesayeta xwe de pêkbîne, mirov nikare behsa mirina wî bike. Gelê me yê ku xwediyê kesayet û rêbertiyekî weha ye, di kesayeta wî de ev rewş bi şanazî gihiştiye vejînê û bêmirinê. Gelê me û PKK ê şanaziya xwe bi vê rewşê didin xuyakirin. Ew wê her gav di berxwedana me ya netewî de mîna sembola qehremanê tekoşîne bê bibîranîn.
Berxwedana Mezlûm ruhê partiyê yê herî mezine.
Em hinekî li ser şehîdên newrozê sekinîn, ewên ku temsîla vejînkirina rojekî nû dikin. Hinek hevalên me yên hêja bi mirineke ku jiyanê bi xwe re dafirîne bersiva vê rojê dane. Kêm zêde me wate daye şehadeta hevalê Mezlûm. Di şehadeta hevalê Mezlûm ya newrozê de, wateya ku derdikeve pêş eve: li dijî radestkirinê (teslîmiyetê) û hovîtiya ku di wê demê de ronahiya hêviyê ya herî biçûk jî di bin vê êrîşa hovane de bû, her weha hemû derfetên jiyanê gihiştibûn asta tunebûnê, li dijî vê mîna pêngavekî ku di kesayeta xwe de biberxwedanê bersiv daye, me wateyeke weha jê derxistiye. Di hundirê tarî û zulûmatê de bi darikekî yê kibrîtê afirandina ronahiyê, çêbûye. Li dijî daxwazên ku armanca wan radestkirina jiyanê ye, xwe fedakirin û ji nûve afirandin, bibiryar hebûna xwe berdewamkirin, bêguman tiştekî pir girînge ku di kesayeta heval Mezlûm de pêkhatiye. Ji ber ku rewşa ku dihat jiyankirin, ne gengaz bû ku bi wî awayî derbasbibûna. Êrîşek û hovîtiyeke wisa hebû ku, inceq bi lêvbaziyekî wisa jiyaneke azad, bi namûs û rûmet derketa holê.
Weke min got, şehadeta hevalê Mezlûm vê rastiyê temsîldike. Bê guman ev tişetekî gelekî girînge. Heval Mezlûm hevalekî me yê ku herî zêde bîrdoziya partiyê fêhimkirî û ruhê patiyê temsîlkirî her weha her gav hewl dida ku wisa bimîne, hevalekî weha bû. Ew kesayeteke bêhempa bû. Di vê wateyê de ew yekser dibû PKK e, gotina jiyana PKK e di lotkeya herî jor de temsîlkiriye. Ji ber ku wê demê zextek wisa hebû ku radestkirin serdest bibe. Ev radestkirin bêguman li dijî kesayetek weha nayê pêkanîn. Heta em dikarin bêjin ev radestkirin ne li dijî PKK ê tenê bû. Bêguman me jî li derve liberxwedida. Tiştê ku me ji derve dikirin hebûn, lê belê radestkirin bêhtir derdiket pêş. Her weha pirsgirêk ew bû, ku piştî vê radeskirina li zîndanê wê çi li pey wê bihata? Belkî ev rastî bêhtir bingeh dihate girtin. Serkeftina radestkirinê li zîndana Amedê, ew xiyaneta Şahîn – Yildirim heger biserketana, bi hezaran radestkirinên dî wê li pey hev mîna ristikekî berdewam bikirana. Ev jî wê bibûna belayekî mezin li serê gel bêguman, bi destê Kemalîzmê, ji xwe vana navê xwe kiribûn “ xortên Kemalîst” û bi vî navî ev xiyanet dikirin. Heger ku evana bi serketibana, ev serkeftin wê mîna ya 1925 an bibandorbûna.
Berxwedaniya hevalê Mezlûm, dema ku rewş giha vê xalê, li dijî vê rewşê di xaleke gelek nazik de derket holê. Ji ber ku wê demê her tişt berovajî bibû. Radestî û xiyanet bi lezgînî pêşdiket. Tiştê ku wê demê bihata kirin, inceq lêvbaziyekî weha bû. Lêvbaziyeke bi vî rengî di rojekî weha watedar de, di rojeke jiyanê de, di rojeke nû de, di rojeke vejînê de hevalê Mezlûm pêkanî. Bi rastî jî evê lêvbaziyê serdema piştî xwe bi xurtayî xiste bin bandora xwe. Tê zanîn ku li dijî radestkirinê berxwedan serdest kiriye. Evê berxwedanê berxwedana me jî xurt kir, tê zanîn ku xwe gihand serê çiyan. Em niha têdigihêjin ku ev berxwedan, berxwedaneke netewî bû.
Ya girîng, em her tiştî li şehîdekî barnakin, an jî em nabêjin di her tiştî de ya rast eve, em ne di hundirê nêzîkatiyekî xapandinê ya weha de ne. Lê belê heger ku feraseteke kûr pêwîste bike, ew ferast jî kêm- zêde bi vî awayî inceq bibandor be, em karin vê rastiyê bi hêsanî bêjin. Ji xwe ew lêvbaziyên li pey hev, piştî vê berxwedanê hatîn kirin, vê rastiyê isbatdike. Bi rastî jî newroz piştî vê dîrokê û şûnde bêhtirîn bi jiyanê ve hate girêdan. Bandora berxwedana hevalê Mezlûm, ku hiştiye rojên newrozê bibin rojên berxwedanê, tu carî kes nikarê çavekî biçûk lê binêre.
Rehşan Demîrel, pireke ji bona ku gelê me yê Metrepolê di ser wê re derbasî welêt bibe.
Berxwedanek, li kela Izmîrê buyerek xwe şewtandinê heye. Berxwedana keçeke Kurd ya gelek ciwan bi navê Rehşan Demîrel heye. Rastiyeke Kurdistanê û Mêrdînê ku hatiye koçberkirin, li wê derê heye. Welatparêzî li wê derê ji xwe bibandore. Ev keça ciwan di nava şer û bengiyeke azadiyê de ye. Li aliyekî dîtir jî rastiyeke lawaz jiyandike. Rastiya şerê rêxistinî bandora xwe dike! Di rojên newrozê de ev rastî bi lezgînî û tundî tê jiyankirin. Diyare ku vê keça ciwan xwestiye ku bi awayekî mendehoş hebûna xwe ji bona şerê azadiyê pêşkêş bike. Her weha dixwaze ji bona vê rastiyê tiştekî bike. Lê belê hêza wê ya ramanî û derfetên wê yên bikaranînê têra vê tiştê nakin, lewre ew hê negihaye vê derfetê. Ango asta bengiya wê ya azadiyê hêza wê ya ramanî û asta wê ya rêxistinî derbas dike. Li hemberî vê jî soz û peymana wê heye ku tiştekî bike, ji ber vê yekê radibe lêvbaziyekî weha pêktîne. Şert û mercên ku mirov ji ber ve şermdike, yên ku miletê me li Metrepolê tê de jiyandike, her weha rewşa malbata wê ya zor û zehmet, şertên jiyanê yên biçûkxistinê ku bi feraseta wê ya azadiyê re dikeve dijîtiyê, ev tiştana hemî dema ku bi zindîtiya newrozê û hêza wê ya kişandinê re dibe yek, dihêle ku ev keça Kurd lêvbaziyekî weha pêkbîne û bibe pêtgehek(meşale).
Gengaze, di ruhekî weha de wêrekî û piştî wê jî lêvbaziyekî weha derkeve û dertê jî. Me got em vê lêvbaziyê watedar dibînin. Evê şehadetê cemawerê me yê Metrepolê gihand ronahiyê. Her weha bi awayekî gelekî berûçav ji bona gelê meyê Metrepolê ev lêvbazî roleke wê ya mîna pirekî û amorekî rakirinê leyîstiye. Gelê me yê wêderê bi vî awayî hinekî biser xwe ve hat û berê xwe da welêt. Peyama lêvbaziyê biqasî pêtgehekê rola xwe bi vî awayî isbatkir. Ez dibêjim mîna hêzekî pêşeng xwe isbatkiriye. Ji ber ku bi sedan kes birêxistiye, ev jî tê wateye ku rola fermandariyê leyîstiye. Bi taybetî bi jin ve girêdayî, rê li pêşiya tevlîbûneke mezin vekiriye. Mirov dikare bêje ku ji tevlîbûna mêran zêdetir bandora xwe li tevlîbûna jinan kir. Di vê wateyê de ji bona azadiya jinan karekî mezin û alîkariyeke mezin kir. Ev jî dide xuyakirin ku ji bona wan bûye hêzekî pêşeng û artêşê.
Hevala Sema Yûce û hevalê Fikrî Baygeldî
Heger ku ez li derve bim ezê milîtaniya şerê demdirêj bipejirînim, wisa dibêje hevala Sema, lê belê li wê derê jî dixwaze teqez mezinbûnekê bide xuyakirin. Li pêşiya wê du pejirandinên (seçenek) mezin hene. Lê belê ew xwe bi van her du pejirandinan ve mehkûm nake. Mezinbûnek jî di vir de derdikeve holê. Pejirandina xwe li milê ya herî zor û zehmet datîne, her weha ev mezinbûna wê bêhtir dibe. Em dikarin bêjin ku ew kesayetek wisa ye, ya ku herî zêde bersiva vê rastiyê dide. Gotinên wê yên wisa balkêş hene, ku isbatdike ew xwediyê ramaneke kûre û milîtaneke partiyê ya duriste. Gelekî bi xwe re şerkiriye, di encamê de gihiştiye hêzeke biryarbûn û xwe terbiyekirinê.
Axaftina wê ya 8 ê Adarê girîng bû. Binêrin ew encamên ku we ji vê rojê dernexistîn, ewê di wan şert û mercên zor û zehmet de derxistine. Li wê derê min gelek nirxandinên balkêş û nû kirin. Ewê ew nirxandin hemî jî pejirandine û ji xwe re esas girtine. Vegotina navenda bîrdozî – siyasî û temsîla wê ku di rêbertiyê de ye, ev nêrîna wê bi serê xwe hêzekî dahorînê û biryarek xurte. Di rêbertiyê de dîdera azadiyê, bi hemî rêgeza xwe ve û pêkanîna xwe ve mîna rojê ye. Pêwîste em tevlî bibin û tevlîbûna me jî bê guman wê bi xwe re encamê bîne. Hevala Zîlan bêhtir ji aliyê bîrdoziyê dagirtî bû û bêhtir xwedî rêgez bû, lê belê hevala Sema ev rastiya hevala Zîlan, bi piratîkê û tekoşîna li dijî pirsgirêkan sergihayî kir (temamkir).
Nêzîkatiya ku di Fikrî Baygeldî heger ku em lê binêrin, gotinên “ evîn, bengî” di wateyeke gelekî binirx de daye xebitandin. Ewî hevalên jin baş lêkolîn kiriye û rastiya wan pejirandiye. Ew ne mirovekî nezane. Di asta netewbûnê de vê meselê dibîne û pêve tê girêdan. Binêrin girêdana ku em dixwazin pêkbînin li ser vî bingehî ye. Gelo di nava refên me de ev rastî çiqas tê pêkanîn? Kesayetên mêr peywerek wan ya bi vî awayî heye. Di hevalê Fikrî de bersivên kesayeta mêrê ku wê çawa xwedî rêgez be, ji nûve gereke çawa şêwe bide xwe û kesayetek pêjindar (duyarlî) be, hene. Ji xwe ew bi xwe jî dibêje. Evane pêkanînên mezinin, ne tenê gotinên mezinin, di heman demê de lêvbaziyên mezinin.
- Ayrıntılar